અહીં મેળવો વૃંદાવનના ઇસ્કોન મંદિરની સંપૂર્ણ જાણકારી, જાણો ઈસ્કોન મંદિર સાથે જોડાયેલી કથા.
ઇસ્કોન મંદિર એ ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યના મથુરા શહેરમાં વૃંદાવનમાં આવેલું એક હિન્દુ મંદિર છે. આ મંદિર ભગવાન કૃષ્ણ અને તેમના મોટા ભાઈ બલરામને સમર્પિત છે. આ જ કારણ છે કે આ મંદિરને કૃષ્ણ બલરામ મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. વૃંદાવનના તમામ મંદિરોમાં આ સૌથી ભવ્ય મંદિર છે, જેની સુંદરતા જોવા માટે મોટી સંખ્યામાં ભક્તો અને પ્રવાસીઓ આવે છે. મંદિરની અંદરની કોતરણી, પેઇન્ટિંગ અને ચિત્રકારી ખૂબ જ આકર્ષક છે અને ભગવાનના જીવનનું વર્ણન કરે છે. મંદિરની અંદર લોકો પૂજા કર્યા પછી એક અલગ પ્રકારની શાંતિનો અનુભવ કરે છે.
ઇસ્કોન મંદિરનો ઇતિહાસ :
ઈસ્કોન મંદિરનું આખું નામ ઈન્ટરનેશનલ સોસાયટી ફોર ક્રિષ્ના કૉન્શિયસનેસ (ઈસ્કોન) છે. તેની સ્થાપના ભક્તિવેદાંત સ્વામી પ્રભુપાદ દ્વારા 1966 માં ન્યૂયોર્કમાં કરવામાં આવી હતી. આ સમાજની મૂળભૂત માન્યતાઓ ભગવદ ગીતા પર આધારિત છે. ઈસ્કોન મંદિર ગૌડીય વૈષ્ણવ સંપ્રદાય સાથે સંબંધિત છે. જ્યાં વૈષ્ણવનો અર્થ થાય છે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા અને ગૌડ પશ્ચિમ બંગાળના ગૌડ પ્રદેશ સાથે સંબંધિત છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે વૈષ્ણવ સંપ્રદાય શરૂઆત અહીંથી થઈ હતી. ઇસ્કોન સંસ્થાની રચના મૂળરૂપે શ્રી કૃષ્ણ પ્રત્યે પોતાના વિચારો અને કાર્યોને સમર્પિત કરવા, ભક્તિ યોગનો અભ્યાસ અને પ્રસાર કરવા માટે કરવામાં આવી હતી.
ઇસ્કોનના ઉપદેશો અને પ્રથાઓ શ્રી ચૈતન્ય મહાપ્રભુ (1486-1532) દ્વારા શરૂ કરવામાં આવી હતી અને સંહિતાબદ્ધ કરવામાં આવી હતી, જેઓ પોતે ભગવાન કૃષ્ણના અવતાર હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે સ્વામી પ્રભુપાદ ભારતમાં ઘણી જગ્યાએ ઇસ્કોન મંદિરો બનાવવા માંગતા હતા. 1975 માં તેમણે વૃંદાવનમાં આ મંદિરનું નિર્માણ કરાવ્યું હતું. થોડા જ વર્ષોમાં આ મંદિર દેશના ખૂણે ખૂણે પ્રખ્યાત થઈ ગયું. મંદિરના સ્થાપક સ્વામી પ્રભુપાદનું 1977 માં અવસાન થયું હતું, તેમના માટે મંદિર પરિસરમાં એક સ્મારક બનાવવામાં આવ્યું છે.
ઈસ્કોન મંદિર સાથે જોડાયેલી કથા :
ઇસ્કોન મંદિર યમુના નદીના કિનારે આવેલું છે. એવું માનવામાં આવે છે કે પાંચ હજાર વર્ષ પહેલાં જે સ્થાન પર ભગવાન કૃષ્ણ અને બલરામ તેમની ગાયો ચરાવતા હતા, રમતા હતા અને ગોપીઓ સાથે લીલાઓ કરતા હતા તે સ્થળ પર જ ઇસ્કોન મંદિર બાંધવામાં આવ્યું હતું. આ સ્થાન શ્રી કૃષ્ણ અને બલરામના બાળપણની વિવિધ કથાઓ સાથે સંકળાયેલું છે.
ઇસ્કોન મંદિર વિશે રસપ્રદ તથ્યો :
ઇસ્કોન મંદિર સફેદ આરસના પથ્થરોથી બાંધવામાં આવ્યું છે. મંદિરની દિવાલો પર સુંદર કોતરણી અને પેઇન્ટિંગ પણ કરવામાં આવી છે, જેમાં કૃષ્ણના ઉપદેશો અને તેમના જીવન સાથે સંબંધિત ઘટનાઓનું સુંદર વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે.
ઇસ્કોન મંદિરમાં શ્રી કૃષ્ણ જન્માષ્ટમીનો તહેવાર ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે.
ઇસ્કોન મંદિરમાં ત્રણ વેદીઓ છે. શ્રી કૃષ્ણ અને બલરામની પવિત્ર અને અલંકૃત મૂર્તિઓ ઇસ્કોન મંદિરની મધ્ય વેદીમાં મૂકવામાં આવી છે.
મંદિરનું વાતાવરણ ખૂબ જ આધ્યાત્મિક અને ભક્તિમય છે જેમાં ભક્તોને આનંદ મળે છે. ઇસ્કોન મંદિરમાં સાંજે શ્રી કૃષ્ણ આરતી ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.
મંદિરના કેન્દ્રિય સ્લેબમાં ડાબી બાજુએ નિત્યાનંદની સાથે ચૈતન્ય મહાપ્રભુ અને ભક્તિવેદાંત સ્વામી પ્રભુપાદ અને તેમના આધ્યાત્મિક કોચ ભક્તિસિદ્ધાંત સરસ્વતી ઠાકુરાની મૂર્તિઓ છે.
ઇસ્કોન મંદિરની વિશેષતા એ છે કે વિવિધ રાષ્ટ્રીયતા અને વિવિધ પૃષ્ઠભૂમિના લોકો અહીં આવે છે, કૃષ્ણને પ્રાર્થના કરે છે, તેમની પ્રશંસામાં ગીતો ગાય છે અને તેમના આશીર્વાદ મેળવે છે.
આ મંદિરની અંદરનું વાતાવરણ ખૂબ જ તણાવમુક્ત છે જ્યાં ભક્તો તેમનો ગુણવત્તાપુર્ણ સમય પસાર કરવાનું પસંદ કરે છે.
મંદિર પરિસરમાં સવારે તેમજ સાંજે ભગવદ્ ગીતાની કથાઓ યોજવામાં આવે છે.
મંદિરમાં સમાવિષ્ટ દેવતાઓના વસ્ત્રો દિવસમાં બે વખત બદલવામાં આવે છે અને મંદિરના દેવતાઓની પૂજા 24 પ્રશિક્ષિત પૂજારીઓ દ્વારા કરવામાં આવે છે.
મંદિર પરિસરની અંદર જોવાલાયક અન્ય સ્થળોમાં ગોશાળા, સ્વામી પ્રભુપાદની સમાધિ, પ્રભુપાદ હાઉસ, મહાપ્રસાદમ સ્ટોલ, વૃંદા કુંડ, ગુપ્તા કુંડ અને ભક્તિવેદના બુક ટ્રસ્ટ મ્યુઝિયમનો સમાવેશ થાય છે.
ઇસ્કોન મંદિરમાં પૂજાનો સમય :
ઇસ્કોન મંદિર શિયાળો અને ઉનાળો બંને ઋતુમાં વહેલી સવારે 4:10 વાગ્યે ખુલે છે. મંદિર ખુલ્યા પછી સમાધિ આરતી થાય છે. આ પછી સવારે સાડા ચાર વાગ્યે મંગળા આરતી થાય છે. આ સાથે અન્ય અનેક પ્રકારની આરતી કરવામાં આવે છે. આ દરમિયાન ભક્તો દ્વારા મંદિરમાં દર્શન અને પૂજાની પ્રક્રિયા ચાલુ રહે છે.
બપોરે 12:45 એ ભગવાનને ભોજન અર્પણ કર્યા પછી મંદિરના દરવાજા બંધ કરવામાં આવે છે. આ પછી મંદિર સાંજે 4:30 વાગ્યે ખુલે છે અને ઉનાળાની ઋતુમાં મંદિર રાત્રે 8:45 વાગ્યે બંધ થઈ જાય છે જ્યારે શિયાળાની ઋતુમાં રાત્રે 8:15 વાગ્યે મંદિરના દરવાજા બંધ થઈ જાય છે.
ઇસ્કોન મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું?
વૃંદાવન ઉત્તર પ્રદેશ રાજ્યમાં આવે છે, જે હવાઈ, રેલ અને બસ માર્ગો દ્વારા સારી રીતે જોડાયેલું છે. તે આગ્રાની નજીક છે. તમે દિલ્હીથી યમુના એક્સપ્રેસ વે દ્વારા આગ્રા થઈને મથુરા જઈ શકો છો. આગ્રાથી વૃંદાવન 75.7 કિલોમીટર દૂર છે.
વિમાન દ્વારા ઇસ્કોન મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું?
દિલ્હી ઇન્ટરનેશનલ એરપોર્ટથી મથુરા પહોંચવાનો સૌથી અનુકૂળ વિકલ્પ છે. આ સિવાય તમે મુંબઈ અને કોલકાતાથી ફ્લાઇટ દ્વારા પણ અહીં પહોંચી શકો છો. દિલ્હીથી મથુરા 141 કિમી દૂર છે. મથુરા પહોંચ્યા પછી, તમે ટેક્સી અથવા બસ દ્વારા વૃંદાવન જઈ શકો છો. વૃંદાવન મથુરાથી માત્ર 10 કિલોમીટર દૂર છે.
ટ્રેન દ્વારા ઇસ્કોન મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું?
મથુરા રેલ્વે સ્ટેશન દિલ્હી, મુંબઈ, કોલકાતા સહિત અન્ય ઘણા શહેરો સાથે જોડાયેલ છે. તમે એક્સપ્રેસ અથવા સુપરફાસ્ટ ટ્રેનો દ્વારા મથુરા સ્ટેશન અને ત્યાંથી ટેક્સી, ઓટો અથવા રિક્ષા દ્વારા વૃંદાવનમાં ઇસ્કોન મંદિર સુધી પહોંચી શકો છો.
બસ દ્વારા ઇસ્કોન મંદિર કેવી રીતે પહોંચવું?
દિલ્હી, નોઈડાથી વૃંદાવન અને મથુરા સહિતના નજીકના શહેરોથી નિયમિત માર્ગ પરિવહન અને અન્ય લક્ઝરી બસો ચાલે છે જેના દ્વારા તમે ઈસ્કોન મંદિરની મુલાકાત લઈ શકો છો.
ઇસ્કોન મંદિર પાસે ક્યાં રોકાવું?
જો તમે ઇસ્કોન મંદિર વૃંદાવનની મુલાકાત લેવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તમારે રોકાણની સુવિધા વિશે અગાઉથી માહિતી લેવી જોઈએ. તમને જણાવી દઈએ કે ઈસ્કોન મંદિરની આસપાસના બે કિમીના વિસ્તારમાં લગભગ 62 હોટલ અને ગેસ્ટ હાઉસ છે, જ્યાં મુસાફરો માટે રહેવાની સારી સુવિધા ઉપલબ્ધ છે. તમે તમારા બજેટ અને સગવડતા મુજબ આ હોટલોમાં રહી શકો છો. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે અહીં રહેવા માટે અગાઉથી ઓનલાઈન બુકિંગ પણ કરી શકો છો.
નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.
