ક્યારે છે દેવ? જાણો શુ મુહૂર્ત, પૂજા પાપ અને દેવતા દાનનું મહત્વ.

દેવ દિવાળીનો તહેવાર શા માટે ઉજવવામાં આવે છે? જાણો તેની સાથે જોડાયેલી કથા અને પૂજાની વિધિ.

દેવ દિવાળીનો તહેવાર દર વર્ષે કાર્તિક પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે જેને કારતક પૂર્ણિમા, ત્રિપુરોત્સવ અને ત્રિપુરારી પૂર્ણિમા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ભારતના પવિત્ર શહેર વારાણસીમાં દર વર્ષે દેવ દિવાળીનો તહેવાર ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન શિવે ત્રિપુરાસુર રાક્ષસનો વધકર્યો હતો, જેની ખુશીમાં આ તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. દેવ દિવાળીના દિવસે, ભક્તો પવિત્ર ગંગા નદીમાં સ્નાન કરે છે અને સાંજે દીવાઓ પ્રગટાવવામાં આવે છે.

દેવ દિવાળીના દિવસે, સૂર્યાસ્ત પછી, ગંગા નદીના કિનારે લાખો દીવાઓ પ્રગટાવવામાં આવે છે. આ વર્ષે દેવ દિવાળીનો તહેવાર 8 નવેમ્બર 2023, મંગળવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે. ચાલો જાણીએ દેવ દિવાળીના શુભ મુહૂર્ત, યોગ અને દીપ દાન (દીવાનું દાન) નું મહત્વ.

દેવ દિવાળી 2023 શુભ મુહૂર્ત અને સમય :

પૂર્ણિમા તિથિ શરૂ થાય છે – 07 નવેમ્બર, 2023 સાંજે 4:15 વાગ્યે

પૂર્ણિમા તિથિ સમાપ્ત થાય છે – 08 નવેમ્બર, 2023 સાંજે 04:31 વાગ્યે

પ્રદોષકાળ દેવ દિવાળી મુહૂર્ત – સાંજે 05:14 થી 07:49 સુધી

અવધિ – 2 કલાક 32 મિનિટ

દેવ દિવાળી 2023 શુભ સંયોગ :

આ વર્ષે દેવ દિવાળી પર અનેક શુભ સંયોગો બનવાના છે. આ દિવસે બ્રહ્મ મુહૂર્ત સવારે 5 થી 5:51 સુધી રહેશે. અભિજીત મુહૂર્ત સવારે 11:39 થી 12:45 સુધી રહેશે. અમૃત કાલ સાંજે 5:15 થી 6:54 સુધી ચાલશે. રવિ યોગ સવારે 6:41 થી 12:37 સુધી રહેશે. આ સાથે જ વિજય મુહૂર્ત બપોરે 2:16 વાગ્યાથી સાંજે 3:1 વાગ્યા સુધી રહેશે.

શા માટે કરવામાં આવે છે દીવાનું દાન?

કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે પવિત્ર નદીના જળથી સ્નાન કરવું જોઈએ અને દીવાનું દાન કરવું જોઈએ. પરંતુ આ દાન નદીકિનારે કરવામાં આવે છે. તેને દિવાળી સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી. લોક-વ્યવહારની પરંપરાને કારણે વારાણસીમાં આ દિવસે ગંગાના કિનારે મોટા પાયે દીવાઓનું દાન કરવામાં આવે છે. વારાણસીમાં તેને દેવ દિવાળી કહેવામાં આવે છે.

દેવ દિવાળી કેમ કહેવાય છે?

પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર આ દિવસે ભગવાન શિવે ત્રિપુરાસુર રાક્ષસનો વધકર્યો હતો. આ ઘટના કારતક માસની પૂર્ણિમાના દિવસે બની હતી. ત્રિપુરાસુરનાવધની ખુશીમાં દેવતાઓએ કાશીમાં ઘણા દીવા પ્રગટાવ્યા. આ જ કારણ છે કે દર વર્ષે કાશીમાં કારતક મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે દિવાળી ઉજવવામાં આવે છે. કારણ કે આ દિવાળી દેવતાઓ દ્વારા ઉજવવામાં આવી હતી, તેથી જ તેને દેવ દિવાળી કહેવામાં આવે છે.

દેવ દિવાળી પર ભગવાન શિવની પૂજાનું શું મહત્વ છે?

આ દિવસને “ત્રિપુરી પૂર્ણિમા” પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે આ દિવસે ભગવાન શિવે ત્રિપુરાસુરનોવધ કર્યો હતો. આવી સ્થિતિમાં આ દિવસે ભગવાન શિવની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. દેવ દિવાળીના દિવસે ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી દરેક મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. આ દિવસે ઉપવાસ કરીને ભગવાન શિવની પૂજા કરવી જોઈએ અને આખી રાત જાગતા રહીને ભગવાન શિવની ઉપાસના કરવી જોઈએ.

દેવ દિવાળી પર શું કરવું અને શું ન કરવું?

દેવ દિવાળીના દિવસે ગંગા નદીમાં સ્નાન કરવામાં આવે છે. પરંતુ જો આ શક્ય ન હોય તો આ દિવસે સ્નાન કરવાના પાણીમાં થોડું ગંગાજળ ભેળવીને સ્નાન કરવું જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આમ કરવાથી વ્યક્તિના તમામ પાપ ધોવાઇ જાય છે અને મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે.

આ દિવસે ભગવાન સત્યનારાયણની પૂજા કરવી અને કથા સાંભળવી પણ ખૂબ જ લાભકારી માનવામાં આવે છે.

આ દિવસે પિતૃઓની આત્માની શાંતિ માટે દીવો પ્રગટાવવો જોઈએ. આમ કરવાથી પિતૃઓની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે.

કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે ભૂલથી પણ તુલસીના પાનને હાથ ન લગાડવા કે તોડવા નહીં.

આ દિવસે ડા-રૂ અથવા તામસિક ભોજન લેવાનું વર્જિત માનવામાં આવે છે.

આ દિવસે ક્રોધ, ઈર્ષ્યા, આવેશ અને ક્રૂરતા જેવી લાગણીઓને તમારા મનમાં પ્રવેશવા ન દો.

દેવ દિવાળી પૂજા વિધિ :

આ દિવસે સવારે વહેલા ઉઠીને ગંગા નદીમાં સ્નાન કરો, જો આ શક્ય ન હોય તો પાણીમાં ગંગાજળ ઉમેરીને સ્નાન કરી શકાય છે. આ પછી, મંદિરને સારી રીતે સાફ કરો અને ધ્યાન કરતી વખતે ભગવાન શિવ સહિત તમામ દેવતાઓની પૂજા કરો. આ પછી સાંજના સમયે નદીના કિનારે દીવાનું દાન કરો. જો તમારી આસપાસ કોઈ નદી નથી, તો તમે મંદિરમાં જઈને પણ દીવાનું દાન કરી શકો છો. આ પછી ભગવાન શિવની વિધિવત પૂજા કરો.