અહીં દેવી માતાની ઘણી સિદ્ધપીઠો આવેલી છે. ઉત્તરાખંડને દેવીના ભક્તો માટે સૌથી યોગ્ય સ્થળ માનવામાં આવે છે. અલ્મોડા રાનીખેતમાં આવેલ માતા ઝુલા દેવીનું મંદિર દેશી અને વિદેશી પ્રવાસીઓની અપાર આસ્થાનું કેન્દ્ર છે. તે અલ્મોડાના રાનીખેતથી સાત કિલોમીટરના અંતરે છે.
આ પવિત્ર મંદિરમાં ભક્તો પોતાની મનોકામના પૂર્ણ થાય ત્યારે ઘંટ બાંધીને તેમની શ્રદ્ધા વ્યક્ત કરે છે.મંદિરની આસપાસ બાંધેલી હજારો-હજારો ઘંટીઓ આ વાતની સાક્ષી છે.મા દુર્ગાનું આ 700 વર્ષ જૂનું અતિ પ્રાચીન મંદિર સિદ્ધપીઠમાંથી એક છે.
રાનીખેતના માતા ઝુલા દેવીના ભક્ત સતીશ જોશી જણાવે છે કે અહીંના લોકો જંગલી પ્રાણીઓથી પરેશાન હતા. “ચિત્તા અને વાઘ” લોકો પર હુમલો કરતા હતા. તેમના આતંકથી છૂટકારો મેળવવા માટે લોકોએ માતા દેવીનું સખત તપ કર્યું. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સાધનાના પરિણામે, એક દિવસ દેવી દુર્ગા એક ભક્ત ભરવાડને સ્વપ્નમાં દેખાયા અને તેમને એક ચોક્કસ સ્થાન પર ખોદવાનું કહ્યું અને દેવી તે સ્થાન પર નિવાસ કરવા માંગતી હતી.
બીજે દિવસે ભરવાડે ગ્રામજનો સાથે મળીને તે જ જગ્યાએ ખાડો ખોદ્યો અને ત્યાંથી દેવીની મૂર્તિ બહાર આવી.ગામવાસીઓએ તે જગ્યાએ મંદિર બનાવ્યું અને દેવીની મૂર્તિ સ્થાપિત કરી. થોડા સમય પછી, સાવન મહિનામાં નાના બાળકોને ઝૂલતા જોઈ , માતા ફરીથી સ્વપ્નમાં ભક્ત પાસે આવી અને કહ્યું કે તે પણ ઝૂલવા માંગે છે.
તેમના માટે પણ મંદિરમાં ઝૂલો લગાવવો જોઈએ.બીજા દિવસે ગામલોકોએ માતાની મૂર્તિને મંદિરમાં ઝુલા પર બિરાજમાન કરી, ત્યારબાદ માતાનું આ મંદિર ઝુલા દેવી મંદિર તરીકે પ્રખ્યાત થયું. મંદિર પરિસરની આસપાસ લટકતી અગણિત ઘંટ માતા ઝુલા દેવીની દૈવી અને દુ:ખ દૂર કરનારી શક્તિઓનું નિરૂપણ કરે છે.એવું માનવામાં આવે છે કે ઝુલા દેવી તેના ભક્તોની મનોકામના પૂર્ણ કરે છે, અને ભક્તોની ઈચ્છા પૂરી થાય છે.પૂર્તિ થયા પછી, લોકો અહીં તાંબાની ઘંટ તરીકે અર્પણ કરવા આવે છે. ભેટ
મંદિર પરિસરની આસપાસ બાંધેલી લાખો ઘંટડીઓ તેનો પુરાવો છે.1935માં આ મંદિરને નવો રૂપ આપીને નવું મંદિર સંકુલ બનાવવામાં આવ્યું હતું.આ મંદિર પ્રવાસીઓની અપાર આસ્થાનું કેન્દ્ર છે.દેશ-વિદેશમાંથી ભક્તો આવતા રહે છે. નવરાત્રિ નિમિત્તે આ મંદિરમાં. ઝુલા દેવીના નામથી પ્રસિદ્ધ આ મંદિરને સિદ્ધ મંદિરોમાંનું એક ગણવામાં આવે છે. જે ભક્તોની આસ્થા અને ભક્તિનું મુખ્ય કેન્દ્ર છે.
નોંધ: અહ્યા અપાયેલી માહિતી ધાર્મિક અને લોક માન્યતા પર આધારિત છે. આનું કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવો નાં હોઈ સકે. સામાન્ય હિત અને માહિતી ને ધ્યાન માં રાખીને અહ્યાં આ માહિતી ને અમે પ્રસ્તુત કરી રહ્યા છીએ.
